一、介绍
狄利克雷卷积是一种数论函数的一种特殊卷积形式,命名来自于德国数学家彼得·戴利克雷。对于两个数论函数f(n)和g(n),它们的狄利克雷卷积定义为:
(f * g)(n) = Σd|n f(d)g(n/d)
其中,d是n的正因子。狄利克雷卷积有着广泛的应用,例如在数论中,可以用来定义欧拉函数、除数函数等常见的数论函数;在组合数学中,可以用来计算多项式间的卷积,从而计算组合数的乘积。
二、性质
狄利克雷卷积具有以下的一些性质:
- 狄利克雷卷积是交换的,即f * g = g * f。
- 对于任意正整数n,(f * g)(n)=0当且仅当f(n')=0或g(n')=0,其中n'为n的任一因子。
- 单位函数1与任意函数f卷积的结果仍为f本身,即1 * f = f。
- 如果f(1)≠0,那么f与其本身的卷积f * f在n>1的时候恒不为零。
三、应用
1. 求解欧拉函数
欧拉函数是一个关于正整数n的数论函数,表示小于或等于n的正整数中与n互质的数的数目,记为φ(n)。欧拉函数可以使用狄利克雷卷积来定义:
φ(n) = (1 * f)(n)
其中,f(n)表示一个分段函数,在n是合数的情况下,f(n)等于0,在n是质数的情况下,f(n)=n-1。
2. 求解除数函数
除数函数表示一个数的除数个数,记为d(n)。除数函数也可以使用狄利克雷卷积来定义,具体来说,我们需要两个函数:
d(n)= (1 * f)(n)
g(n)=1
其中,f(n)表示一个分段函数,在n是合数的情况下,f(n)等于0,在n是质数的情况下,f(n)=2。 这样,d(n) = (f * g)(n)。
3. 求解多项式卷积
多项式卷积是指给定两个多项式f(x)和g(x),求解它们的乘积h(x)=f(x)g(x)的过程。这个过程可以使用狄利克雷卷积来实现。 具体来说,我们将f(x)和g(x)中的系数视作数论函数:对于f(x)来说,它的系数函数为f(k),表示f中次数为k的项的系数;对于g(x)来说,它的系数函数为g(k),表示g中次数为k的项的系数。这样,h(x)的系数函数就为(f * g)(k)。 有了h(x)的系数函数,我们就可以把它转化为多项式的形式,得到多项式卷积的结果。
四、代码示例
1. 求解欧拉函数
#include <bits/stdc++.h>
using namespace std;
const int N = 1e6;
bool isprime[N+5];
int phi[N+5];
vector<int> primes;
void sieve() {
memset(isprime, true, sizeof(isprime));
isprime[1] = false;
for (int i = 2; i <= N; i++) {
if (isprime[i]) {
primes.push_back(i);
phi[i] = i-1;
}
for (auto p : primes) {
if (p*i > N) break;
isprime[p*i] = false;
if (i % p == 0) {
phi[p*i] = phi[i] * p;
break;
} else {
phi[p*i] = phi[i] * (p-1);
}
}
}
}
int main() {
sieve();
for (int i = 1; i <= 20; i++) {
cout << "phi(" << i << ") = " << phi[i] << endl;
}
return 0;
}
2. 求解除数函数
#include <bits/stdc++.h>
using namespace std;
const int N = 1e6;
bool isprime[N+5];
int d[N+5];
vector<int> primes;
void sieve() {
memset(isprime, true, sizeof(isprime));
isprime[1] = false;
d[1] = 1;
for (int i = 2; i <= N; i++) {
if (isprime[i]) {
primes.push_back(i);
d[i] = 2;
} else {
for (auto p : primes) {
if (p * i > N) break;
if (i % p == 0) {
int cnt = 0;
int x = i;
while (x % p == 0) {
cnt++;
x /= p;
}
d[p*i] = d[x] * (cnt+1);
break;
} else {
d[p*i] = d[i] * 2;
}
}
}
}
}
int main() {
sieve();
for (int i = 1; i <= 20; i++) {
cout << "d(" << i << ") = " << d[i] << endl;
}
return 0;
}
3. 求解多项式卷积
#include <bits/stdc++.h>
using namespace std;
using cd = complex<double>;
const double PI = acos(-1);
const int N = 2e5 + 5;
void fft(vector<cd> &a, bool invert) {
int n = a.size();
for (int i = 1, j = 0; i < n; i++) {
int bit = n >> 1;
while (j >= bit) {
j -= bit;
bit >>= 1;
}
j += bit;
if (i < j) swap(a[i], a[j]);
}
for (int len = 2; len <= n; len <<= 1) {
double ang = 2 * PI / len * (invert ? -1 : 1);
cd wlen(cos(ang), sin(ang));
for (int i = 0; i < n; i += len) {
cd w(1);
for (int j = 0; j < len/2; j++) {
cd u = a[i+j], v = w * a[i+j+len/2];
a[i+j] = u + v;
a[i+j+len/2] = u - v;
w *= wlen;
}
}
}
if (invert) {
for (int i = 0; i < n; i++) {
a[i] /= n;
}
}
}
vector<int> multiply(vector<int> &a, vector<int> &b) {
vector<cd> fa(a.begin(), a.end()), fb(b.begin(), b.end());
int n = 1;
while (n < a.size() + b.size()) {
n <<= 1;
}
fa.resize(n);
fb.resize(n);
fft(fa, false);
fft(fb, false);
for (int i = 0; i < n; i++) {
fa[i] *= fb[i];
}
fft(fa, true);
vector<int> ret(n);
for (int i = 0; i < n; i++) {
ret[i] = round(fa[i].real());
}
while (!ret.empty() && ret.back() == 0) {
ret.pop_back();
}
return ret;
}
void multiply_inplace(vector<int> &a, vector<int> &b) {
vector<cd> fa(a.begin(), a.end()), fb(b.begin(), b.end());
int n = 1;
while (n < a.size() + b.size()) {
n <<= 1;
}
fa.resize(n);
fb.resize(n);
fft(fa, false);
fft(fb, false);
for (int i = 0; i < n; i++) {
fa[i] *= fb[i];
}
fft(fa, true);
a.resize(n);
for (int i = 0; i < n; i++) {
a[i] = round(fa[i].real());
}
while (!a.empty() && a.back() == 0) {
a.pop_back();
}
}
int main() {
vector<int> a = {1, 2, 3}, b = {4, 5, 6};
auto c = multiply(a, b);
for (auto x : c) {
cout << x << " ";
}
cout << endl;
multiply_inplace(a, b);
for (auto x : a) {
cout << x << " ";
}
cout << endl;
return 0;
}